Wyrazy złożone

Witajcie!

Dzisiaj zajmiemy się wyrazami złożonymi, jednocześnie jest to nasz ostatni temat z działu językowego, jakim jest SŁOWOTWÓRSTWO.

Zacznijmy więc od tego, czym jest wyraz złożony.

WYRAZ ZŁOŻONY - wyraz pochodny utworzony od dwóch lub więcej wyrazów podstawowych

Jak to wygląda w praktyce?

wyraz złożony = I wyraz podstawowy + II wyraz podstawowy + ........

Wyróżniamy 3 typy wyrazów złożonych

• złożenie - połączenie dwóch wyrazów za pomocą wrostka -o-, -i-, -y- (mówiliśmy o wrostkach, czyli formantach wrostkowych [interfiksach] wcześniej); odmienia się tylko drugi człon wyrazu - gazociąg, listonosz, pracodawca, życiodajny, zielonooki,  cudzysłów, samolot.
•  zrost - bezpośrednie połączenie (czyli zrośnięcie się) dwóch wyrazów lub wyrazu i cząstki, która nie występuje jako samodzielne słowo; odmieniają się oba człony wyrazu albo tylko drugi - wiarygodny (od wiary godny), Wielkanoc (od wielka noc), ekosystem, wszechmocny, arcymistrz, multimedialny, kontratak, Białystok, karygodny
• zestawienie - połączenie dwóch lub więcej wyrazów pisanych oddzielnie, ale tworzących jedną nazwę; odmieniają się oba człony lub tylko jeden; pomiędzy człony zestawienia nie wolno wstawiać innych wyrazów- czarna porzeczka, Zielona Góra, maszyna do szycia, Sąd Ostateczny, chustka do nosa, pasta do zębów, wieczne pióro, Boże Narodzenie, Ameryka Północna

UWAGA!
W zrostach i złożeniach mogą wystąpić podobne cząstki -i-, -y-, -o-, ale tylko w zrostach  poszczególne tematy słowotwórcze po oddzieleni stanowią logiczną całość znaczeniową, np.

• w zroście mysikrólik - oddzielone tematy zachowują osobne znaczenie królik (jaki?) mysi
• w złożeniu chwalipięta - oddzielone człony tracą znaczenie chwal i pięta  

Jeśli chodzi o słowotwórstwo, to tym właśnie akcentem je zakończyliśmy. Nie chcę od razu wchodzić w kolejny dział językowy, aby nie było tego zbyt dużo  - wiem, jak ciężka jest teoria nawet na języku polskim. Dlatego proponuję, abyśmy przerwali dział kilkoma lekcjami o formach wypowiedzi - proponuję zacząć od tych krótszych.
Dziękuję , do zobaczenia i życzę miłego dnia

-------------------------------------------------------------------------------------


                           kiki2000